Ölçüm Belirsizliği Nedir ?
Ölçüm Belirsizliği Nedir ?
Ölçülen büyüklüğün, gerçek değerinin de içinde bulunduğu doğruluk aralığını belirlemek için istatistiksel ve matematik metotlara ve şüpheye dayalı bir tahmin hesaplamasıdır. Ölçüm belirsizliği nedir sorusu devamında bir çok soruyu da beraberinde getirir.
Her bir ölçümün doğruluğu şüphelidir, tam olarak gerçek değeri ölçmek tamamen şansa dayalı bir durumdur.
Bu sebeple yapılan her bir ölçüm; belli bir aralık içinde ifade edilerek, ölçümün bu aralıkta olduğuna dair belli bir güven derecesine göre belirtilir.
Kalibrasyon ve Test-Deney laboratuvarlarının ölçüm kalitesini belirleyen en önemli unsur ölçüm belirsizliği değeridir.
Bu nedenle cihazlarınızın kalibrasyonlarını yapacak laboratuvarların seçiminde ölçüm belirsizliği önemli bir karar destek unsurudur.
Ölçümün doğruluğuna etki eden bir çok dış ve iç etkiler vardır. Ölçüme tabi cihazdan gelen, referans cihazın kendisinden gelen, ölçüm metodundan, istatistiksel hesaplamalardan kaynaklı bir çok neden, ölçüm belirsizliğinin artmasına sebep olur. Bu etkiler A tipi ve B tipi olarak 2 gruba ayrılır ve hesaplamalar bu tip değerlendirmelerine göre yapılır. A tipi belirsizlik bileşenleri çok sayıda ölçüm gerektirir ve istatistiksel hesaplamalara dayanır. B tipi hesaplamaları ise önceki ölçüm verilerini, ölçüme tabi sistemin ve referans cihazın üretici bilgilerini ve genel kabul değerlerini, malzeme davranışlarını, tecrübe edinilmiş genel değerlendirmeleri içerir.
Ölçüm belirsizliği nedir sorusunun bir diğer cevabı da, Kalibrasyon ve Test-Deney laboratuvarlarının ölçüm kalitesini belirleyen ana unsurlardan birisidir.
Belli bir değerin ölçme tekrarları yapıldığında ölçüm sonuçlarının bir normal dağılım gösterdiği ortaya çıkar. Buna normal dağılım denilir ve Gauss dağılım olarak da adlandırılır. Alınan ölçümler aşağıdaki dağılım eğrisinde merkezde belirtilen µx etrafında dağılım gösterir.
Alınan ölçümlerin bu değer etrafında ne kadar dar bir aralıkta dağılım gösterirse, ölçüm düzeneğinin kaliteli bir sistem olduğu ve belirsizliğin de düşük olduğundan bahsedilebilir, ama bu aralık genişledikçe ölçüm belirsizliği de artar. Sekonder seviye laboratuvarlarda genel olarak k=2 olarak alınır ve %95.4 güvenlik seviyesi sağlar.
Normal dağılımı istatistiksel ve olasılık dahilinde nasıl oluştuğunu aşağıdaki videodan da izleyebilirsiniz.
Ölçüm Belirsizliği eğitimlerimiz Tıbbi Cihazların test Kontrol ve Kalibrasyonlarında belirlenen 7 yetki grubu dahilinde örnekler verilerek anlatılmaktadır.
Eğitim detayları için tıklayınız.
Kalibrasyon ve Test/Deney Laboratuvarları için Ölçüm Belirsizliği Eğitimi almak isteyenlerden aşağıda verilen iletişim formu talebinizi iletmelerini rica ederiz..
Nazif İlker Sezdi
MsBM-BsEE-MBA
kaynaklar:
- https://www.bipm.org/utils/common/documents/jcgm/JCGM_100_2008_E.pdf
- http://www.turkak.org.tr/TURKAKSITE/docs/EA402.pdf
- https://secure.turkak.org.tr/docs/GuiedeLines/R20-02-01.pdf
