Kalibrasyon Nedir ?
Kalibrasyon Nedir ?
Kalibrasyon kelimesi ülkemizde zaman zaman farklı anlamlara gelebilecek bir kavram olarak önümüze çıkıyor.
Kelime kökü olarak kalibre etmekten gelir. İçinde bir ayar barındırdığı gibi bir anlam içermesine rağmen, kalibrasyon kelimesi bir ayar ve düzeltme içermez.
Askeri teçhizatların ve silahların tertibi ve niteliğinin belirlenmesinde de sıkça kullanılır.
Diğer tüm sektörlerde de ölçüme dair bir veri üreten tüm cihaz ve ekipmanların da ölçüm kalitesini ve uygunluğunu/uygunsuzluğunu belirten bir anlam kazanmıştır.
Kalibrasyon; bir ölçüm cihazının verdiği bir değerin veya bir ölçeğin, okunan değerinin, standart ve/veya referans bir ölçümle karşılaştırılması; ya da belirli bir birimin (SI veya türetilmiş) çıkış değerlerine karşılık referans olarak kullanılan bir kontrol cihaz aracılığı ile doğruluğunun belirlenmesi işlemidir.
Yani teste tabi bir cihaz/ekipman verilerini doğruluğundan emin olunan farklı ve daha iyi ölçüm kapasitesine sahip referans bir cihaz ile kıyaslamaktır.
Bu süreç içinde bir çok metrolojik kavram da beraberinde gelir;
Kalibratör, analizör, test cihazı, belirsizlik, tolerans, doğruluk, çözünürlük, güvenli aralık, normalize dağılım ve bu gibi.
Her Ölçüm Şüphelidir.
Gerçekte her ölçüm şüphelidir, belirsizlik içerir, tam olarak gerçek değeri ölçmek tamamen rastlantısal bir durumdur.
Ölçüm değeri yukarıda saydığımız terimler içinde geçen belirsizlik, tolerans ve doğruluk ile tanımlanan aralıklar arasında değişir.
İstatistiksel hesaplamalar bu değeri hesaplamada yardımcı olur.
Sağlık hizmeti sağlayıcılarının hizmet süreçlerinde kullanılan tıbbi cihaz ve ekipmanların test kontrol ve kalibrasyonları kapsamında da bu işlem sıkça “Tıbbi Cihaz kalibrasyonu” olarak anılmaktadır.
Ancak bu terim yerine artık ülkemizde tıbbi cihazların test kontrol ve kalibrasyon işlemleri için biyomedikal metroloji ifadesi kullanılmaya başlanmıştır ve bu ölçüm süreçlerini daha iyi tanımlar.
Türkak, özellikle tıbbi cihazların kalibrasyon işlemlerini ISO 17025 standardı gereğince Test-Deney işlemi olarak görmekte ve laboratuvarları 17025-T kapsamında akredite etmektedir.
Bu konu ile ilgili yararlanılabilecek kaynaklar aşağıda verilmiştir.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK424022/
- https://secure.turkak.org.tr/kapsam/kys
- https://ilac.org/publications-and-resources/ilac-policy-series/
Medibim Biyomedikal Metroloji